Ziraat Yatırım’ın raporunda dün sabah yurtiçinde açıklanan eylül ayı PMI'nın 44,3 seviyesinde gerçekleşerek (Önceki: 47,8) imalat sektöründe belirgin bir daralmaya işaret etmesiyle Borsa İstanbul’un satıcılı bir görüntü sergilediği belirtildi. Raporda şöyle denildi:
“Bu arada perşembe günkü enflasyon verisi beklenirken, İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre Eylül'de perakende fiyatların %3,9 oranında arttığının gözlenmesi önemliydi. Kapanışa doğru ise ABD'nin İran'ın İsrail'i balistik füzelerle vurmaya hazırladığını duyurmasıyla küresel borsalarla birlikte BIST100'de satışlar derinleşti.
“Borsa günü de %3,25 oranında değer kayıyla tamamladı. İşlem hacminin 95milyara çıktığı günde, 94 hisse günü ekside tamamladı. Akşam da İran'dan İsrail'e doğru füzeler atıldığı haberleri takip edildi. Günün sonunda Brent petrol ve Ons Altın sırasıyla %3,4 ve %1,1 oranında prim yaparken, Dolar endeksi (DXY) %0,4 oranında yükseldi. Borsalarda ise düşüş gözlendi. ABD'de Nasdaq %1,5 oranında değer kaybederek düşüşe öncülük etti.
“Bu sabaha bakıldığında, Brent hafif artıda. Değerli maden ise hafif düşüşte. Borsalar tarafında ABD vadelileri satıcılı seyrederken, Asya'da karışık bir görüntü var. Tatilden dönen Hong Kong'da ise sert yükseliş gözleniyor. Son olarak paritelerde sakin bir görüntü var. Bu fiyatlamalar çerçevesinde BIST100'ün güne hafif satıcılı bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Kırılganlığın devam ettiği ortamda gün içerisinde Orta Doğu'dan gelebilecek haber akışları oynaklık yaratabilir. Veri tarafında ise ABD'de açıklanacak eylül ayı ADP özel sektör istihdam verisi bugün öne çıkıyor.
Makroekonomi
“ABD tarafında, eylül ayı S&P Global imalat sektörü nihai PMI verisi ve ISM imalat sanayi eylül ayı verisi takip edildi.
“Buna göre eylül ayı imalat sektörü PMI verisi, zayıflayan talep ile üretimde ve yeni siparişlerde devam eden zayıf seyrin etkisiyle 47'den 47,3 seviyesine hafif yukarı yönlü revize edilerek imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına ve bir yıldan uzun sürede en sert hızda daralmaya işaret etti, bununla birlikte son üç ayda daralmanın sürdüğünü gösterdi.
“ISM imalat sanayi endeksi ise eylül ayında zayıf talep nedeniyle bir önceki aya benzer şekilde 47,2 seviyesinde gerçekleşerek imalat sanayinde daralma hızının korunduğuna işaret etti, bununla birlikte imalat sanayinin son altı ayda daralma bölgesinde seyrettiğini gösterdi, beklentiler ise 47,5 seviyesine hafif yükselmesi yönündeydi.
“ABD'de istihdam piyasası verilerinden, ağustos ayı JOLTS açılan iş sayısı verisi, 7,71 milyondan 8,04 milyon seviyesine yükselerek beklentilerin üzerinde artış kaydetti ve son üç ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşti, böylece firmaların iş gücü talebinin kısmi hızlandığına işaret etti.
“ABD'de konut piyasası verilerinden, inşaat harcamaları, aylık bazda temmuzda %0,5 oranında düşüşün ardından ağustosta %0,1 oranında gerileyerek düşüşünü sürdürdü ve konut piyasasında zayıflamaya işaret etti.
“Avrupa genelinde de son ekonomik görünüme ilişkin bilgi veren eylül ayı HCOB imalat sektörü nihai PMI verileri takip edildi. Buna göre, imalat PMI'lar, eylül ayında zayıf seyreden talebin etkisiyle bölge genelinde İngiltere hariç daralma bölgesinde seyretti. Bu kapsamda, imalat PMI'lar, eylül ayında Almanya'da 40,3'ten 40,6'ya, Fransa'da 44'ten 44,6'ya ve Euro Bölgesi'nde ise 44,8'den 45 seviyesine yukarı yönlü revize edilerek imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret ederken, buna karşın İngiltere'de ise öncü veriyle uyumlu olarak 51,5 seviyesinde kaydedilerek imalat sektöründe büyüme hızının korunduğuna işaret etti.
“ECB'nin para politikasına yön verecek olan verilerden Euro Bölgesi'nde eylül ayına ilişkin öncü TÜFE verileri açıklandı. Buna göre, Euro Bölgesi'nde manşet TÜFE, aylık bazda ağustosta %0,1 oranında artışın ardından eylül ayında %0,1 oranında düşüş kaydederek beklentilerin (%0) altında gerçekleşti, yıllık bazda ise manşet TÜFE ağustostaki %2,2'den eylül ayında %1,8 seviyesine geriledi, böylece Nisan 2021'den bu yana en düşük seviyede kaydedildi ve 2021'den bu yana ilk kez ECB'nin %2'lik hedefinin altında gerçekleşti. Bölgede çekirdek TÜFE ise, yıllık bazda ağustostaki %2,8'den eylül ayında %2,7 seviyesine hafif geriledi ve böylece son beş ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti.
“Yurt içinde ise, eylül ayı S&P Global/İSO imalat sektörü PMI verisi, talep koşullarındaki zayıflık ve zorlu piyasa koşulları kapsamında, yeni siparişlerde ve üretimde düşüşün sürmesinin etkisiyle 47,8'den 44,3 seviyesine gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hızlandığına işaret etti ve böylece pandemi dönemi olan Mayıs 2020'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti, bununla birlikte son altı ayda 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyrini sürdürdü.
“Eylül ayında, anket kapsamında takip edilen on sektörün tamamında eylül ayı itibarıyla üst üste üçüncü ay firmaların yeni siparişleri yavaşladı. Talepteki zayıflık nedeniyle, yeni siparişlerde yaklaşık son dört buçuk yılın en sert düşüşü kaydedildi. Yeni siparişlerde, en belirgin ivme kaybı giyim ve deri ürünlerinde görülürken, en hafif yavaşlama ise gıda ürünlerinde kaydedildi. Yeni ihracat siparişlerinin ise yeniden yavaşlamaya geçmesi, dış talepte de durgunluğa işaret etti.
“Firmaların yeni siparişlerinin zayıf seyrine bağlı olarak üretim de üst üste altıncı kez aylık bazda yavaşlama kaydetti. Üretimdeki daralma aynı zamanda Mayıs 2020'den bu yana en sert oranda gerçekleşti. Üretimde en sert daralma, makine ve metal ürünleri sektöründe gözlendi.
“Ayrıca liradaki zayıflık ve ham madde fiyatlarındaki yükseliş, eylül ayında firmaların girdi maliyetlerinin daha da artmasına neden oldu. Girdi fiyatlarında, en yüksek oranlı artış kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri sektöründe gerçekleşirken, en zayıf artış ise ana metallerde kaydedildi. Buna bağlı olarak firmaların nihai ürün satış fiyatlarında devam eden artış oran olarak ağustos ayındakine oldukça yakın kaydedildi. Nihai ürün satış fiyatları artışı, elektrikli ve elektronik ürünlerde belirgin bir şekilde hızlanarak son yedi ayın en yüksek seviyesinde kaydedilirken, tekstil sektöründe ise artış oldukça ılımlı seyretti.
“Yaklaşık altı yıldır ilk kez, takip edilen on sektörde de firmaların istihdamları düşüş kaydetti. Böylece Kasım 2018'den bu yana ilk kez, takip edilen sektörlerin tamamında istihdam hacmi daraldı. Ayrıca eylül ayında istihdam hacminde Nisan 2020'den bu yana en sert daralma gözlendi. İstihdamda en belirgin azalış, tekstil sektöründe gerçekleşti.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
“ABD tarafında, istihdam piyasası verilerinden, eylül ayı ADP özel sektör istihdam verisi TSİ 15.15'te izlenecek. Ağustos ayında ADP özel sektör istihdam artışı, aylık bazda 111 bin kişi seviyesinden 99 bin kişi seviyesine yavaşlayarak Ocak 2021'den bu yana en düşük seviyede kaydedilmişti, beklentiler ise 145 bin kişi seviyesine yükselmesi yönündeydi, bunun yanında bir önceki ayın verisi de 122 bin kişiden 111 bin kişi seviyesine aşağı yönlü revize edilmişti. Böylece özel sektör istihdam verilerinin seyrine bakıldığında, işgücü piyasasının beşinci ay üst üste soğumaya devam ettiğine işaret etmişti. Eylül ayında ise özel sektör istihdam artışının 99 binden 123 bin kişi seviyesine hafif yükselmesi bekleniyor.
Şirket haberleri
“CVK Maden (CVKMD, Nötr): Şirket bağlı ortaklığı Hayri Ögelman Madencilik, yurt dışında yerleşik iki şirket ile "Maden Cevheri Satışı" konusunda anlaşmıştır. Siparişlerin toplam bedeli yaklaşık 119,4 TL'dir.
“Karsan Otomotiv (KARSN, Nötr): Şirket, %50 oranında pay sahibi olduğu ortaklığı Hervouet Corporate Industry'deki sahip olduğu payların 01.10.2024 tarihi itibariyle HCI sermayesinin %30'luk paylarına denk gelen kısmını Cosmobilis Group'un %100 bağlı ortaklıklarından BYmyCAR Importer'a devretmiştir. BYmyCAR Importer, HCI'nın diğer ortağının sahip olduğu %50 hissesini de alarak, HCI'da toplamda %80 paya sahip olmuştur. İşlem sonucunda HCI'nın ortaklık yapısından Şirket'in pay oranı %20 olmuştur.
Sektör haberleri
“Otomotiv: ODMD verilerine göre, otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2024 Eylül ayında %11,6 azalırken, otomobil pazarı %14,61 azaldı ve hafif ticari araç pazarı ise %1,6 oranında arttı. Ocak-Eylül döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,2 oranında azalarak 847.692 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları, 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yıla göre %0,9 oranında artarak 673.073 adet, hafif ticari araç pazarı ise %8,4 azalarak 174.619 adet oldu.
Diğer şirket haberleri
“Alves Kablo (ALVES): MVM Grubu (Macaristan Elektrik Dağıtım Şirketi) tarafından düzenlenen alt yapı enerji kabloları değişim ihalesini alan Macaristan Merkezli bir firma ile, projenin tüm Alüminyum ve Bakır Enerji Kablolarının tedariki konusunda 2,3mn EUR tutarında satış sözleşmesi imzalanmıştır.
“Ebebek Mağazacılık (EBEBK): Şirket'in mağaza sayısı 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla 247 tanesi geleneksel, 10 tanesi mini olmak üzere 257'ye ulaşmıştır.
“Escort Teknoloji (ESCOM): Escort Teknoloji'nin %100 iştiraki olacak şekilde, fintek iştiraklerinin yer alacağı 8mn TL sermayeli Finesta Finansal Teknolojiler unvanlı yeni bir şirketin kurulması için gerekli çalışmalara başlanmıştır.
“Lokman Hekim Sağlık (LKMNH): Şirket, Irak-Erbil şehrinde görüntüleme ve tanı merkezi olarak faaliyet gösteren bağlı ortaklığı Engürüsağ Ticaret'in 15mn IQD tutarlı sermayesindeki %5 oranındaki 750bin IQD payları, 10bin USD bedel ile devir almıştır. 30.09.2024 tarihinde gerçekleşen bu işlemle birlikte Şirket'in, Engürüsağ Ticaret'in sermayesindeki pay oranı %100 olmuştur.
“Platform Turizm (PLTUR): İstanbul Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü ile Araç Kiralama Hizmet Alımı işi sözleşmesi 610mn TL + KDV bedel üzerinden imzalanmıştır. İşin başlama tarihi 01.10.2024'tür.”
Hibya Haber Ajansı